Xubnaha wafdiga Soomaaliya ku metelaya shirka caalamiga ah ee gudiga ka shaqeynta xaquuqda aadanaha dunida ee (UPR) kaas oo ka socday magaalada Geneva ee dalka Switzerland,ayay ku soo bandhigeen warbixinta xaquuqul aadanaha Soomaaliya 24-kii Juun oo ku beegneyd Jimcihii la soo dhaafay.
Warbixinta Soomaaliya, ayaa lagu sheegay in la fuliyay talooyinkii Xuquuqda Aadanaha ku saleysnaa ee lasoo jeediyay bishii Jannaayo ee sanadkan 2016-ka oo ku aadanaa Xuquuqda Aadanaha Somalia.
Qodobbadaas, ayaa Waxaa ka mid ah; Meel-marintii uu baarlamanka Soomaaliya meel-mariyay guddiga xuquuqda aadanaha Soomaaliya iyo sidoo kale golaha Wasiirada Soomaaliya oo iyaguna ansixiyay sharciga siyaasadda jinsiga qaranka.
Xubnaha metelayay Soomaaliya, ayaa waxay intaas ku dareeen in 168 talooyin ah ay Aqbaleen, halka ay Kulankii hore ee guddiga UPR ay aqbaleen soo jeedinnada in ka badan 155 talo.
Qeyb ka mid ah warbixinta waxaa guddiga xuquuqul insaanka ee Qaramada Midoobay ka hor jeedisay Marwo Faduma Cabdullahi Maxamuud, danjiraha Soomaaliya ee Switserland iyo hey’addaha Qaramada Midoobay ee Geneva.
Intii kulanku socday ayaa waxaa la sheegay in Soomaaliya ay 60 talo oo ka mid ahaa talooyinkii horay loo siiyay aan la fulin. Talooyinkaas oo la sheegay in lagu heshiiyay in Wada-tashiyo lagala sameeyo hay’adaha dowliga ah ee ay khuseyso, si ay u aqbalaan.
Xukuumadda Soomaaliya, ayaa ballan-qaadday in ay xoogga saarayso sidii loo fulin lahaa talooyinka ay aqbashay ee xuquuqda aadanaha dalka ku la xiriira, inta lagu jiro afarta sano ee soo socda.
Kulankan caalamiga ah ayaa waxaa goobjoog ka ahaa in ka badan 100 dal, kuwaas oo qaar ka mid ay amaaneen horumarrada ay sameysay Soomaaliya, iyo aqbalaadeeda 168-ka talo ee cusub, ayna ka go’an tahay fulintooda.
Ugu dambeyn, horumarka dhanka xuquuqda aadanaha ee Soomaaliya ayaa lagu soo bandhigi doonaa kulanka caalamiga ah ee guddiga xuquuqul aadanaha ee adduunka oo la qaban doono sanadka 2020-ka.
Si kastaba ha ahaatee, Warbixinta ay Soomaaliya ka jeedisay kulanka UPR, ayaa waxaa diyaarinteeda gacan weyn ka geystay, Maxamed Cilmi Naaleeye, oo ah qareen Xuquuqul aadanaha ah.
http://webtv.un.org/watch/